Een van de stoffen naast ijzer waar bijna altijd in een bloedonderzoek bij klachten wel naar wordt gekeken is vitamine B12.
Er wordt regulier ook regelmatig geroepen dat plantaardige voeding geen B12 bevat en dat het enkel uit dierlijke producten gehaald kan worden want mensen het gevoel kan geven dat een plantaardig eetpatroon dus niet volwaardig is. Ik zal je bekennen..dat dacht ik heel vroeger ook.
Maar zo simpel steekt het zeker niet in elkaar. Als jij deze blog hebt gelezen dan weet jij ook dat er een hele belangrijke nuance mist wat alles volledig in perspectief plaatst, en waarna je B12 niet meer als nadeel/tekortkoming van een plantaardig eetpatroon zult zien.
Maar laten we eerst bij de basis beginnen.
Wat is vitamine B12
B12 is een wateroplosbare vitamine welke je lichaam uitzonderlijk (vergeleken met de andere wateroplosbare vitamines die je bij een teveel uitplast) op kan slaan in de lever als voorraad.
Waar is B12 zoal belangrijk voor:
Wat voor soort klachten kan je krijgen van een B12 tekort
Er is een nog veel langere lijst maar ik zal een aantal belangrijke benoemen:
De lever kan grote hoeveelheden B12 opslaan als backup. Dit is eigenlijk al een teken hoe belangrijk deze voedingsstof dus voor het lichaam is. Het kan dus heel lang duren voordat je het tekort opmerkt, een van de vroegere signalen kan vermoeidheid zijn. Maar soms wordt het helemaal niet opgemerkt en dat maakt het ook zo risicovol. Heb je een te lang een tekort van B12 kan dit op den duur schade doen in het lichaam wat soms niet meer terug te draaien is. Denk dan bijvoorbeeld zenuwschade.
Oorsprong van B12
Wist je dat je lichaam minuscule hoeveelheden B12 zelf kan maken via een gezonde darm microbiotica ? Maar bijvoorbeeld ook als je hele vieze tanden hebt kunnen die bacteriën op je tanden het ook uitscheiden.
De beetjes van je darmen en (poets ze maar liever) je tanden zijn verwaarloosbaar en op zichzelf NIET voldoende en laat je door niemand het tegenovergestelde wijsmaken. De mens moet echt B12 binnenkrijgen van externe bronnen.
Misschien heb je het inmiddels al door..B12 is namelijk een stof die van nature wordt aangemaakt/uitgescheiden door bacteriën en micro-organismen. Bodembacteriën zijn hierbij eigenlijk de oorspronkelijke bron van B12.
Vroeger kregen we het van nature nog binnen van natuurwater en als we bijvoorbeeld knollen uit de grond aten. Vroeger was alles niet zo hygiënisch als nu. Dat heeft veel voordelen zoals minder ziektes en langer leven maar als nadeel heeft het dat we ‘van nature’ geen B12 meer binnenkrijgen via ons eten en drinken.
Nu hoor ik je denken…en die dierlijke bronnen dan?
Nou hetzelfde verhaaltje geldt ook voor veedieren. Zij krijgen het van nature ook niet meer voldoende binnen. Dus wat wordt er gedaan, er wordt een B12 supplement aan hun voeder toegevoegd. En zo slaat het dier B12 op in zijn weefsel en geeft de B12 ook weg via zuivel en eieren zodat hun kleintjes de stoffen krijgen die ze nodig hebben om op te groeien. Ons lichaam doet eigenlijk precies hetzelfde.Oftewel dierlijke producten zijn dus een ‘indirecte’ bron van gesuppleerde vitamine B12.
Snap je hoe dit je anders naar de zaak kan doen kijken?
En precies daarom vind ik het jammer als mensen denken dat een plantaardig eetpatroon ‘niet hoort’ als je B12 moet bij suppleren. Want via dierlijke producten suppleer je net zo goed…alleen indirect.
Dus laten we die gedachte los bij deze loslaten.
Een direct supplement van B12 heeft ook een aantal voordelen waaronder bijvoorbeeld dat je beter weet hoeveel je ervan binnenkrijgt en zo minder kans hebt op tekort
Wie moet B12 suppleren
Oke, indirect suppleren we het dus allemaal dat weten we nu.
Maar wie moet thuis B12 op de plank hebben staan om thuis direct zelf bij te suppleren?
Indien je dierlijke producten eet raad ik aan een paar dagen een eetdagboek bij te houden met een online web of app tracker zoals Eetmeter of Cronometer. Iedereen eet zo verschillend en zo heb je inzicht of je dagelijks aan voldoende B12 komt. Zo niet kan je je eetpatroon wat wijzigen of eventueel een lage dosis bij suppleren.
Meten is weten
Het kan slim zijn om eerst een bloedtest te doen alvorens je aanpassingen gaat maken om te kijken waar je echt staat. Hertesten zal je dan meer vertellen over je voorgang mocht een aanpassing in voeding of suppletie nodig blijken
Hierbij is het belangrijk te weten dat een normale B12 serum test van de huisarts niet voldoende zegt over je B12 status gezien deze test de ‘actieve’ en ‘niet-actieve’ B12 in je bloed meet. En we willen enkel de actieve weten. Dus serum B12 laat eigenlijk alleen extreme tekorten zien en kan ook afwijken bij bepaalde ziektes/gezondheidsproblemen.
Dus welke bloedwaarden worden gebruikt om te meten en wat geeft het beste beeld van jouw B12 waarde? Het komt er op 1 neer maar ik zal alle regulier gebruikte varianten benoemen:
Als jij echt meer zekerheid wilt, raad ik momenteel Holo-TC aan. Holo-TC wordt door de huisarts vrij weinig getest. Je kan het op verzoek proberen, maar in principe kan je het gewoon zelf via een particuliere partij als bloedtest aanschaffen en bij een prikpost in de buurt laten prikken. Je doet vervolgens zelf het buisje bloed in de envelop die ze jouw geven met een antwoordnummer op de post.
Suppletievormen
Vitamine B12 komt voor in de vormen methylcobalamine, adenosylcobalamine, hydroxocobalamine en cyanocobalamine.
Hiervan zijn de vormen methylcobalamine en adenosylcobalamine de ‘actieve’ vormen.
Hydroxocobalamine wordt meestal gebruikt voorinjecties bij extreme tekorten.
Een B12 supplement in de vorm van cyanocobalamine, moet door onze maag en darmen met de intrinsieke factor eerst nog omgezet worden naar de actieve vorm van B12 -> methylcobalamine.
Cyanocobalamine wordt het meeste geadviseerd, omdat naar deze vorm de meeste onderzoeken zijn gedaan en bekend is dat hij erg stabiel is voor langere tijd. (in de winkel/thuis op de plank)
Naar de actieve vormen (adenosylcobalamine & methylcobalamine) is veel minder onderzoek gedaan, daarvan is echter wel bekend dat ze niet erg stabiel zijn en dus in hun B12 waarde kunnen dalen naarmate ze langer op de plank staan bij jou en in de winkel. Hier zou je dus waarschijnlijk meer van moeten suppleren dan op het potje staan. Dit schijnt bij adenosyl nog erger het geval te zijn als bij methyl.
Zo’n actieve vorm zoals bijvoorbeeld methylcobalamine wordt wel weer aangeraden bij rokers omdat zij deze vorm beter opnemen dan de niet actieven vorm.
Heb jij darmproblemen, maagzuurtekort of ben jij ouder dan 60 jaar? Dan kan het belangrijk zijn ook een vorm te suppleren die niet nog omgezet moet worden (al actief is) omdat je intrinsieke factor daardoor minder optimaal kan zijn. En dat is belangrijk om B12 om te kunnen zetten van niet actief naar actief.
B12 kan ook worden opgenomen in de mondslijmvliezen. Wat ideaal is als er eventuele problemen zijn in je maag-/darmstelsel.
Wil je safe zijn ? Dan is een zuigtablet of druppeltjes dus een hele goede optie. Let wel op dat bij de actieve vormen waarschijnlijk een iets hogere dosis genomen zal moeten worden. Maar meten is weten!
Je moet extra aandacht aan B12 besteden bij:
Nou als jij tot hier bent gekomen heel veel respect 😉
Je lichaam is je dankbaar voor het verdiepen wat jij doet om beter voor je lichaam te kunnen zorgen.
Neem je eigen B12 inname eens onder de loep!
En voorkom onnodige gezondheidspro0blemen op de korte en lange termijn.